Công cụ hữu hiệu để phòng
chống tham nhũng trong kha
i kho??ng chính
là minh
bạch và trách nhiệm giải trình.
- Giới thiệu chủ đề của Đối
thoại chống tham nhũng lần 9, Đại sứ Thụy Điển đưa ra th
ông tin: Trong danh mục nước
nghèo nợ cao của Ngân hàng Thế giới, có 12 nước phụ thuộc hầu hết vào khoáng sản, 6
nước phụ thuộc chủ yếu vào dầu hỏa. 1,5 tỉ người đang sống ở những nước giàu tài
nguyên kiếm được chưa đầy 2 USD/ngày.
>> 'Ăn quỵt' của môi trường chính là tham nhũng
>> Sáng
kiến Phòng chống tham nhũng Việt Nam 2011 (VACI)
Những con số trên cảnh báo một quốc gia
giàu tài nguyên khoáng sản không hẳn là một quốc gia thịnh vượng và có phúc lợi
tốt cho mọi công dân. Đó là "lời nguyền khoáng sản", một nghịch lý mà nguyên
nhân cơ bản chính là tham nhũng.
Tài nguyên khoáng sản là kh
ông thể tái
tạo, không quản lý tốt nguồn thu từ khai thác khoáng sản thì đó sẽ là những tài
sản mất đi kh
ông thể lấy lại.
Tham nhũng trong
kha
i kho??ng đang đẩy Việt Nam đến gần hơn "lời nguyền khoáng sản". Ảnh
minh họa:
Khai thác khoáng sản ở Cao Bằng (
Kiên Trung)
Tham nhũng trong kha
i kho??ng ở Việt
Nam, dù có hậu quả ngắn hạn là thất thu thuế, hay hậu quả dài hạn là những tác
động tiêu cực đối với môi trường và cộng đồng, đều đang đẩy Việt Nam đến gần hơn
"lời nguyền khoáng sản". "Công cụ hữu hiệu để phòng chống tham nhũng trong
kha
i kho??ng, hay trong bất cứ lĩnh vực nào, cũng là điều mà 8 Đối thoại chống
tham nhũng trước đều nhấn mạnh, chính là minh bạch và trách nhiệm giải
trình", Đại sứ Thụy Điển nói.
178 triệu đồng "mua" thông
tin
Thiếu th
ông tin, dù là trong lĩnh vực
đất đai hay trong kha
i kho??ng, đều là động lực cho những hành vi tham nhũng.
Một khảo sát của Cục chống tham nhũng (Thanh tra Chính phủ) cho thấy các
doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tiếp cận hầu hết các th
ông tin để xin giấy phép khai thác như diện tích khai thác, trữ lượng khoáng sản,
yêu cầu về công nghệ, về môi trường và an toàn vệ sinh lao động, về các giấy tờ
và thủ tục, thậm chí là th
ông tin về cơ quan hoặc cá nhân tr
ực tiếp thụ lý hồ sơ
của họ.
Kết quả khảo sát cho thấy phần lớn doanh nghiệp tìm đến các cơ quan quản lý
nhà nước để tìm kiếm th
ông tin, phải chi trung bình 178 triệu đồng cho th
ông tin, có doanh nghiệp
chi đến 5 tỷ đồng.
Nếu các th
ông tin trên đều được c
ông
khai và dễ tiếp cận, chi phí để có được th
ông tin sẽ giảm đi, mức độ tham
nhũng dựa trên lợi thế về th
ông tin cũng sẽ được kiềm chế. Minh bạch trong các
khâu đấu thầu và cấp phép khai thác cũng giúp tránh được sự không công bằng,
tránh lợi dụng đặc quyền và quan hệ để có được hợp đồng.
Ngược lại, các doanh nghiệp cũng phải
minh bạch trong công bố lợi nhuận và Chính phủ phải minh bạch về nguồn thu ngân
sách. Công dân, các tổ chức khoa học, cộng đồng
phải có khả năng biết và kiểm tra được
những th
ông tin này. Quyền được biết và kiểm tra th
ông tin chỉ có thể th
ực thi
khi các cơ quan thẩm quyền có trách nhiệm giải trình.
Chính phủ phải đi đầu trong minh
bạch
Đại sứ Thụy Điển nhấn mạnh những công cụ
này đã và đang được nhiều quốc gia áp dụng và tỏ ra hiệu quả, chẳng hạn Sáng
kiến Minh bạch ngành công nghiệp kha
i kho??ng (EITI) mà các đối tác phát
triển khuyến nghị Việt Nam tham gia. Sáng kiến này đề cao vai trò của việc thẩm
tra và công bố đầy đủ th
ông tin về các khoản thanh toán của các c
ông ty và doanh
thu của chính phủ từ tài nguyên.
Đại sứ Thụy Điển đề cập việc công khai các
văn bản pháp luật liên quan đến lĩnh vực kha
i kho??ng để mọi người dân và doanh
nghiệp có thể tiếp cận, trong khi Đại sứ Đan Mạch thấy cần đánh giá những tiến triển
về thể chế, nghĩa là việc hoàn thiện hệ thống luật và quy định, đã được triển
khai trong th
ực tiễn như thế nào. Phần lớn đại diện các đối tác phát triển của
Việt Nam đều nhận định "chưa thấy nhiều tiến triển trong việc đưa pháp luật
phòng chống tham nhũng vào đời sống".
Đại diện Ngân hàng Thế giới kiến nghị Việt
Nam "cần có cơ chế mạnh hơn để chữa trị căn bệnh tham nhũng trong kha
i kho??ng
cũng như trong mọi lĩnh vực" và nhấn mạnh "Chính phủ phải đi đầu trong
minh bạch". Tương tự, Đại sứ Anh nhận định: "Thay đổi chỉ đến khi có quyết
tâm chính trị cao".
Ông cũng bày tỏ băn khoăn về mức độ
nhận thức của người dân về tham nhũng và kỳ vọng của họ vào Chính phủ. "Luật
phòng, chống tham nhũng của Việt Nam đã có hiệu lực được 5 năm, đã đến lúc tiến
hành điều tra tìm hiểu mức độ thay đổi trong nhận thức của người dân về tham
nhũng", Đại sứ Anh nói.
Thủy Chung
Chương trình Sáng kiến Phòng
chống tham nhũng Việt Nam (VACI) 2011 với chủ đề:
“Tăng cường liêm chính công và th
ực thi pháp luật góp phần
phòng chống tham
nhũng hiệu quả” sẽ hỗ trợ kinh phí tr
ực tiếp ít nhất 20 ý
tưởng khả thi nhằm
phòng chống tham nhũng theo chủ đề trên để thực hiện, mỗi
khoản tài trợ lên tới
290 triệu đồng.
Tất cả cơ quan nhà nước,
các tổ chức, đoàn thể ở cấp địa
phương đều có thể gửi đề án tham gia chương trình. Vòng
chung kết cuộc thi và diễn đàn Trao đổi tri thức - hai hoạt
động chính
của chương trình - sẽ được tổ
chức ngày 18-19/8/2011 tại Hà Nội.
VACI do Thanh tra Chính phủ, Ngân
hàng Thế giới và các nhà đồng tài trợ: Chương trình Viện trợ
phát triển
Australia (AusAID), Bộ Phát triển quốc tế Vương quốc Anh
(DFID-UK), Đại sứ quán
Bỉ, Đại sứ quán Phần Lan và Đại sứ quán Thụy Điển tổ chức để
hỗ trợ các ý
tưởng sáng tạo nhằm giảm thiểu tham nhũng, tăng cường minh
bạch, mang tới môi
trường sống tốt đẹp hơn cho mọi người.
TIN
BÀI LIÊN QUAN:
Để
Việt Nam tránh được 'lời nguyền tài nguyên'
'Đừng
đưa ví mà không biết có bao nhiêu tiền'
Đấu
giá khoáng sản để hết xin - cho
Tôi
đi 'chạy' giấy phép khai thác mỏ
Nhức
nhối ở 'miền đất chết' xứ Nghệ
Vụ
sập mỏ đá: Chưa một lần kiểm tra?
Nghệ
An: Kiểm tra toàn bộ các mỏ đá trên địa bàn
Vụ
sập mỏ đá Lèn Cờ: Chỉ rút kinh nghiệm”?
Vụ
sập mỏ đá kinh hoàng: 'Đá' trách nhiệm?
Thủ
tướng yêu cầu dừng các mỏ đá vi phạm
Khởi
tố vụ án sập mỏ đá làm 18 người
chết
Tải xuống trò chơi Fortune Rat APP Nguồn bài viết : CMD Thể Thao